Mielenie kawy – czym i jak mielić oraz jak dobrać grubość mielenia
Dźwięk rozdrabnianych ziaren i unoszący się zaraz potem intensywny aromat to początek małej ceremonii, której finałem jest filiżanka Twojej ulubionej kawy. To właśnie w tym momencie uwalniany jest cały potencjał smaku i zapachu, który do tej pory był zamknięty w twardej łupinie. Prawidłowe mielenie kawy jest fundamentem, od którego zależy, czy napar będzie zbalansowany i pełen smaku, czy też płaski i rozczarowujący. Zobaczmy, jak przejąć nad tym procesem pełną kontrolę.
Dlaczego warto mielić kawę tuż przed parzeniem?
Kawa ziarnista jest jak kapsuła czasu, która chroni cenne olejki eteryczne i związki aromatyczne przed utlenianiem. W momencie zmielenia powierzchnia kontaktu kawy z powietrzem zwiększa się, co powoduje szybkie wietrzenie. Już po kilkunastu minutach od zmielenia kawa traci część swojego aromatu, dlatego podstawową zasadą jest mielenie ziaren bezpośrednio przed parzeniem i przygotowywanie dokładnie takiej porcji, jakiej potrzebujesz na jeden raz.
Młynek żarnowy czy ostrzowy? Wybór odpowiedniego sprzętu
Wybór młynka ma ogromny wpływ na ostateczny smak naparu. Na rynku dominują dwa typy urządzeń, których zasada działania jest zupełnie inna.
Młynek żarnowy – to jedyny słuszny wybór dla osób, które poważnie podchodzą do jakości swojej kawy. Zamiast ciąć, miażdży ziarna między dwoma żarnami (ceramicznymi lub stalowymi), co gwarantuje jednolity przemiał. To sprawia, że woda równomiernie przepływa przez kawę i uwalnia jej pełny smak. Młynki żarnowe, zwłaszcza ręczne, nie nagrzewają ziaren, co chroni je przed utratą cennych właściwości.
Młynek ostrzowy – działa na zasadzie szybko obracających się nożyków, które tną ziarna w sposób chaotyczny. Efektem jest nierówna gradacja – od dużych kawałków po drobny pył. Taka mieszanka utrudnia prawidłową ekstrakcję. To prowadzi do otrzymania naparu słabej jakości. Ponadto praca ostrzy generuje ciepło, które może pogorszyć smak kawy.
Sprawdź BIO Kawę Reishi (ganoderma) - w ziarnach (1kg).
Grubość mielenia a metoda parzenia – praktyczny przewodnik
Podstawowa zasada jest prosta: im dłużej woda ma kontakt z kawą, tym grubiej powinny być zmielone ziarna. Dostosowanie grubości przemiału do konkretnej metody parzenia pozwala kontrolować czas ekstrakcji i uzyskać zbalansowany smak.
Bardzo drobne mielenie, o konsystencji pyłu lub niemalże mąki, stosuje się do przygotowania kawy po turecku. Parzona w tradycyjnym dżezwie, wymaga możliwie najdrobniejszego przemiału. Tylko taka struktura pozwala uzyskać gęsty i esencjonalny napar, w którym drobinki kawy stanowią integralną część napoju.
Drobno zmielona kawa, przypominająca w dotyku sypki piasek, najlepiej sprawdza się w metodach ciśnieniowych. Takie ziarna użyj do przygotowania espresso lub kawy z kawiarki. W przypadku espresso odpowiednio ubita kawa tworzy w portafiltrze tzw. ciastko, które stawia wodzie pod wysokim ciśnieniem opór. To pozwala na krótką, ale niezwykle intensywną ekstrakcję, trwającą zaledwie 25-30 sekund. W kawiarce przemiał powinien być odrobinę grubszy niż ten do espresso, aby zapobiec zapychaniu sitka i zapewnić równomierny przepływ wody.
Średnie mielenie, przypominające kryształki cukru lub soli kuchennej, najlepiej sprawdza się w metodach przelewowych. Taki stopień rozdrobnienia jest idealny do drippera, ekspresu przelewowego czy chemexa – w tym ostatnim przypadku warto jednak wybrać nieco grubsze mielenie, ze względu na specyfikę filtrów. Dzięki takiej strukturze ziarna woda może swobodnie przepływać przez kawę, co trwa zwykle od 2 do 4 minut. W efekcie otrzymujesz napar o czystym, zbalansowanym smaku i bogatym aromacie. To także dobre ustawienie wyjściowe dla aeropressu, który pozwala dowolnie eksperymentować z czasem parzenia, temperaturą i proporcjami.
Grube mielenie, w którym cząstki kawy są wyraźnie widoczne i przypominają gruboziarnistą sól morską, wykorzystuje się w metodach immersyjnych, czyli wszędzie tam, gdzie kawa przez dłuższy czas pozostaje zanurzona w wodzie np. w kawiarce typu french press i podczas przygotowania cold brew. Większe drobiny spowalniają proces parzenia, dzięki czemu napar nie staje się gorzki ani przeparzony, nawet po wielu godzinach kontaktu z wodą. Ponadto w french pressie grubszy przemiał ułatwia oddzielenie fusów od naparu za pomocą metalowego filtra.
Zobacz też BIO Kawę Tremella Beauty z Maitake i Tremella - w ziarnach (227g).
Jak rozpoznać, czy kawa jest zmielona prawidłowo?
Twoim najlepszym przewodnikiem są kubki smakowe. Po zaparzeniu kawy od razu zwróć uwagę na jej smak. Jeśli napar jest wodnisty i pozbawiony głębi, to znak, że woda przepłynęła przez ziarna zbyt szybko – następnym razem zmiel kawę drobniej. Jeśli natomiast kawa jest gorzka, cierpka i pozostawia w ustach nieprzyjemny, ściągający posmak, oznacza to zbyt długą ekstrakcję. W takiej sytuacji ustaw w młynku nieco grubsze mielenie.
Pielęgnacja młynka – detal, który robi różnicę
W żarnach młynka z czasem gromadzą się olejki pochodzące z ziaren i drobny pył, które jełczeją i negatywnie wpływają na smak każdej kolejnej parzonej kawy. Regularne czyszczenie jest więc niezbędne. Młynki ręczne możesz łatwo rozkręcić i umyć poszczególne elementy pod bieżącą wodą. W przypadku młynków elektrycznych skuteczną metodą jest zmielenie specjalnych granulek do czyszczenia lub garści surowego ryżu, który wchłonie tłuste osady.
Mielenie kawy – sztuka warta opanowania
Mielenie kawy to umiejętność, którą rozwijasz z każdą zaparzoną filiżanką. Zwracaj uwagę na smak naparu i reaguj na to, co Ci podpowiada – jeśli kawa jest zbyt kwaśna, zmiel ją drobniej; jeśli zbyt gorzka, nieco grubiej. Każde ziarno zachowuje się inaczej, dlatego nie bój się testować różnych ustawień. Z czasem znajdziesz proporcje, które idealnie trafią w Twój gust.
