Kawa z grzybami – który rodzaj będzie dla Ciebie najlepszy?

Kawa z dodatkiem grzybów adaptogennych zyskuje coraz większą popularność, zwłaszcza wśród osób poszukujących naturalnych i prostych sposobów na poprawę samopoczucia oraz wzmocnienie organizmu. Do najczęściej wykorzystywanych gatunków należą m.in. reishi, soplówka jeżowata (lion’s mane) oraz shiitake, znane ze swoich prozdrowotnych właściwości i wysokiej zawartości składników bioaktywnych. Tego typu napoje łączą pobudzające działanie kofeiny z korzystnym wpływem adaptogenów na układ nerwowy i odpornościowy. Jak powstaje kawa z grzybami, co wiemy o jej właściwościach? Czy każdy może ją pić? Sprawdźmy to!

Kawa z grzybami – co to jest?

Kawa z grzybami, znana też jako mushroom coffee powstaje w wyniku połączenia ziaren kawy lub kawy mielonej ze sproszkowanymi grzybniami, lub grzybowymi ekstraktami. Dzięki temu połączeniu kawa zyskuje nowe właściwości, jednocześnie nie tracąc przy tym swojego wyjątkowego smaku.

Niektóre grzyby stosowane do produkcji kawy są również powszechnie używane w kulinariach. Przykładowo reishi to znany przysmak w kuchni azjatyckiej. Nadają one potrawom smaku umami. Soplówka jeżowata natomiast to sporych rozmiarów grzyb, który wyróżnia się nietypowym wyglądem – owocniki zbudowane są z niewielkich zwisających rureczek, które z daleka przypominają lwią grzywę, skąd wzięła się ich potoczna nazwa. Z grzyba tego można przygotować potrawy będące roślinnymi zamiennikami dań mięsnych.

Pamiętaj, że jeśli zdecydujesz się na kupno kawy z grzybami, nie musisz się martwić o to, że będzie ona smakowała jak potrawa z grzybów. Podczas przetwarzania ich smak traci na intensywności. Kawa ta może jedynie mieć nieco bardziej gorzki posmak z delikatną nutą umami, co warto potraktować jako jej wyjątkowy walor smakowy.

Kawa z grzybami w proszku a kawa z ekstraktem

Na rynku spotkasz kawę z grzybami w dwóch wariantach: z proszkiem z grzybów i z ekstraktem. Czym się one różnią?:

• Kawa z proszkiem grzybowym – powstaje zazwyczaj poprzez suszenie i mielenie całych grzybów, a następnie łączenie uzyskanego proszku z mieloną kawą. Taki proszek jest bogaty w składniki prozdrowotne, takie jak błonnik, witaminy i składniki mineralne. Na rynku dostępne są zarówno gotowe mieszanki kawy z dodatkiem grzybów, jak i same sproszkowane grzyby, które można samodzielnie dodawać do kawy, a także do koktajli czy innych napojów.


• Kawa z ekstraktami grzybów – w tym przypadku do kawy trafia skoncentrowany ekstrakt, który w swoim składzie zawiera spore ilości związków bioaktywnych (polisacharydy, beta-glukanu, triterpeny), często o wiele większe niż w przypadku kawy w proszku. Jedną z lepszych metod pozyskiwania ekstraktu jest tzw. metoda podwójnej ekstrakcji, która polega na przeprowadzeniu dwuetapowego procesu pozyskiwania ekstraktu za pomocą wody i alkoholu. Na końcowym etapie alkohol zostaje całkowicie usunięty, a ekstrakt łączy się z kawą. Przykładem kaw z grzybami z podwójnej ekstrakcji są kawy Ra Hygge np. BIO Kawa Reishi (ganoderma) - w ziarnach.

Którą kawę z grzybami wybrać?

Każdy z grzybów adaptogennych ma unikalny skład i wyróżnia się charakterystycznymi właściwościami zdrowotnymi. Z tego względu wybierając kawę dla siebie, poznaj działanie poszczególnych gatunków grzybów, aby dopasować je do własnych potrzeb:

• Grzyb chaga – czyli błyskoporek podkorowy to grzyb o szerokim spektrum właściwości zdrowotnych. Wyróżnia się silnym działaniem antyoksydacyjnym, przeciwzapalnym, immunomodulującym, a także przeciwbakteryjnym i przeciwcukrzycowym. Ekstrakty z chagi chronią komórki przed stresem oksydacyjnym, wspierają odporność, łagodzą stany zapalne, a nawet mogą hamować rozwój komórek nowotworowych. Dzięki bogactwu bioaktywnych związków kawa z chagą zyskuje coraz większe uznanie jako naturalny sojusznik w profilaktyce i wspomaganiu leczenia chorób cywilizacyjnych [1], [7].


• Grzyby reishi – związki w nich obecne wspierają pracę układu odpornościowego i sercowo-naczyniowego, mają działanie przeciwdrobnoustrojowe, poprawiają wydajność, łagodzą negatywne skutki stresu. Kawa z grzybów reishi będzie dobrym wyborem dla osób narażonych na przewlekły stres, prowadzących intensywny tryb życia, z obniżoną odpornością, które często chorują na infekcje sezonowe, a także dla tych, którzy chcą wspomóc regenerację organizmu oraz poprawić jakość snu i ogólne samopoczucie [3].


• Grzyb soplówka jeżowata – znany jest ze swoich właściwości wspierających pracę układu nerwowego. Substancje aktywne lwiej grzywy wspierają funkcje poznawcze, mogą zmniejszać ryzyko rozwoju chorób neurodegeneracyjnych, poprawiają jakość snu, wspomagają łagodzenie stanów lękowych i innych zaburzeń psychicznych. Po kawę z soplówką mogą sięgać osoby, które chcą poprawić koncentrację i pamięć, pracują umysłowo, uczą się, odczuwają przewlekłe zmęczenie psychiczne lub zmagają się z zaburzeniami nastroju, stresem czy trudnościami z zasypianiem [6].


• Grzyby shiitake – składniki aktywne shiitake wspierają odporność, pomagają obniżyć poziom cholesterolu i glukozy we krwi, zwalczają wolne rodniki, obniżają stany zapalne w organizmie, mają potencjalne właściwości przeciwnowotworowe. Kawa z grzybów shiitake sprawdzi się u osób dbających o profilaktykę zdrowotną oraz u tych z podwyższonym ryzykiem wystąpienia chorób cywilizacyjnych takich jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie czy wysoki poziom cholesterolu. Mogą ją też pić osoby, które chcą w naturalny sposób wzmocnić odporność i ochronić organizm przed stresem oksydacyjnym [4].


• Grzyb tremella i maitake – tremella, czyli trzęsak morszczynowaty to grzyb bogaty w wapń, magnez, fosfor, żelazo i cynk. Zawiera także polisacharydy, białka, aminokwasy oraz błonnik pokarmowy. Ponadto jest szczególnie znana z działania nawilżającego i odmładzającego skórę. Związki w niej obecne chronią komórki przed stresem oksydacyjnym i spowalniają procesy starzenia [5]. Z kolei maitake to grzyb o równie imponującym potencjale kosmetycznym. Jego ekstrakty są bogate w β-glukany, które nawilżają skórę, wspierają jej regenerację i łagodzą podrażnienia. Badania wykazują, że polisacharydy z maitake stymulują produkcję kolagenu, poprawiają elastyczność skóry oraz przyspieszają gojenie ran i mikrouszkodzeń [2]. Kawa z tremellą i maitake będzie więc dobrym wyborem dla osób, które chcą kompleksowo zadbać o zdrowie swojej skóry.

Czy kawa z grzybami jest dla każdego?

Z prozdrowotnych właściwości kawy z grzybami mogą korzystać osoby, które na co dzień zmagają się z nadmiernym stresem, przewlekłym zmęczeniem, trudnościami z koncentracją lub są narażone na choroby cywilizacyjne. Choć grzyby te zawierają wiele cennych związków wspierających zdrowie, nie zawsze będą odpowiednie dla wszystkich. Przeciwwskazania dotyczą m.in. dzieci, kobiet w ciąży i karmiących oraz osób przyjmujących niektóre leki, np. przeciwcukrzycowe czy obniżające ciśnienie tętnicze. Jeśli nie wiesz, czy kawa z grzybami jest dla Ciebie, dla pewności skonsultuj się ze swoim lekarzem.

Bibliografia:
1. Camilleri E. i in., A brief overview of the medicinal and nutraceutical importance of Inonotus obliquus (chaga) mushrooms, Heliyon 10 (2024) e35638.
2. Camilleri E. i in., Unveiling the full spectrum of maitake mushrooms: A comprehensive review of their medicinal, therapeutic, nutraceutical, and cosmetic potential, Heliyon 10 (2024) e30254.
3. Grys A. i in., Ganoderma lucidum – grzyb o cennych właściwościach farmakologicznych, Postępy Fitoterapii 1/2011.
4. Muszyńska B. i in., Lentinula edodes (Shiitake) – biological activity, MIR N-ro 3 (108), 2017.
5. Shahrajabian M. H. i in., Chemical compounds and health benefits of Tremella, a valued mushroom as both cuisine and medicine in ancient China and modern era, Amaz. Jour. of Plant Resear. 4(3):692-697. 2020.
6. Skubel T. i in., Potencjał terapeutyczny Soplówki Jeżowatej (Hericium erinaceus) w zaburzeniach neurologicznych i poznawczych - przegląd piśmiennictwa, Journal of Education, Healthand Sport. 2022;12(9):498-504.
7. Szczepkowski A. i in., Biologia i właściwości lecznicze błyskoporka podkorowego Inonotus obliquus (Fr.) Pilát, Sylwan, 157 (3): 223−233, 2013.