Kawowe Q&A – ciekawe fakty i porady na temat kawy
Świat kawy odkrył przed nami już wiele interesujących faktów. Od historii jej uprawy, sposobu parzenia w różnych kręgach kulturowych po wpływ na organizm i profilaktykę zdrowotną. Jednak w dalszym ciągu jest sporo zagadnień, które warto szerzej omówić. W tym artykule zebraliśmy najciekawsze pytania dotyczące różnych kawowych aspektów związanych z jej produkcją, zastosowaniem i użytkowaniem. Zapraszamy do lektury!
Pytanie nr 1.: Czy kawa rozpuszczalna jest zdrowa?
Wiele osób uważa, że kawa rozpuszczalna jest gorszej jakości i negatywnie wpływa na zdrowie, głównie ze względu na złożony proces jej produkcji. Warto jednak zaznaczyć, że cała procedura opiera się wyłącznie na przemianach fizycznych – ziarna kawy są mielone, poddawane ekstrakcji, a następnie liofilizacji lub suszeniu rozpyłowemu. W żadnym z tych etapów nie dodaje się do kawy konserwantów ani innych substancji poprawiających jej walory smakowe i wizualne, które mogących negatywnie wpływać na zdrowie.
Pytanie nr 2.: Czy to prawda, że im mocniejsza kawa w smaku, tym ma więcej kofeiny?
Mocny smak kawy nie zawsze idzie w parze z zawartością kofeiny. Przykładowo kawa espresso jest intensywna i gorzka, a ma ok. 65 mg kofeiny. Natomiast kawa z chemexa, która jest łagodniejsza w smaku, może mieć aż 200 mg kofeiny. O intensywności kawy świadczy zazwyczaj stopień palenia ziarna, jego gatunek, grubość mielenia, a także sposób parzenia.
Pytanie nr 3.: Dlaczego w Polsce nie ma plantacji kawy?
Krzewy kawowców wymagają spełnienia odpowiednich warunków, aby mogły wydawać owoce z ziarnami. Przede wszystkim potrzebują ziemi o wysokiej kwasowości i dużej wilgotności otoczenia. Istotna jest też temperatura, która powinna wynosić ok. 25°C. Choć w Polsce, blisko połowa gleb ma kwaśny odczyn, to niestety wspomniane warunki otoczenia występują u nas przez zaledwie kilkadziesiąt dni w roku, dlatego uprawa kawowców jest tu niemożliwa. Niemniej jednak rośnie zainteresowanie domową hodowlą kawowców. Krzew ten najlepiej trzymać w jasnym pomieszczeniu. Należy też utrzymywania przy nim stałą wilgotności i umiarkowaną temperaturę w pomieszczeniu.
Pytanie nr 4.: Co nam daje picie kawy z adaptogenami?
Kawy z dodatkiem ekstraktu z adaptogenów pojawiły się na rynku dopiero kilka lat temu. Do ich produkcji wykorzystuje się m.in. grzyby reishi, lion's mane i chaga. W głównej mierze wpływają korzystnie na pracę układu nerwowego poprzez zmniejszenie napięcia wywołanego stresem, poprawę funkcji kognitywnych czy zmniejszenia ryzyka wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych. Ten rodzaj kawy jest także źródłem antyoksydantów, które chronią organizm przed działaniem wolnych rodników odpowiedzialnych np. za uszkodzenia komórek. Kawa z adaptogenami dodatkowo wspiera pracę układu sercowo-naczyniowego i odpornościowego [3], [4], [5]. Wypróbuj np. BIO Kawa Reishi (ganoderma) - w ziarnach.
Pytanie nr 5.: O której najpóźniej wypić kawę, aby nie zaburzyć snu?
Większość z nas pije kawę głównie z rana, jednak niektórzy sięgają po nią także w późniejszych godzinach. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że picie kawy w drugiej połowie dnia może znacząco pogorszyć jakość snu. Badania wykazały, że spożycie około 400 mg kofeiny – co odpowiada czterem dużym filiżankom kawy – może utrudniać zasypianie i zakłócać sen nawet na 8 do 12 godzin przed pójściem spać. Osoby pijące kawę późnym popołudniem zwykle też śpią krócej niż ci, którzy ograniczają się do porannej filiżanki. Wobec tego, jeśli chodzisz spać w okolicy godziny 23:00, ostatnią kawę wypij najpóźniej o 15:00 lub nawet jeszcze wcześniej [1].
Pytanie nr 6.: Jak zmielić kawę w zależności od jej rodzaju?
Ziarna kawy najlepiej mielić tuż przed zaparzeniem, aby zachować jej intensywny smak i aromat. Sama grubość zmielonych ziaren też ma wpływ na ostateczne walory naparu. Kawa drobno mielona będzie miała intensywny smak oraz ciemne zabarwienie. Ten rodzaj mielenia sprawdzi się do kawy espresso oraz z kawiarki. Kawy grubo mielone będą delikatniejsze i o jaśniejszym zabarwieniu, dlatego nadaje się do metod takich jak drip, chemex, french press i cold brew.
Pytanie nr 7.: Jakie są najnowsze trendy w świecie kawy?
Cappuccino, espresso, americano to klasyki kawy, które są już nam dobrze znane. Jednak ostatnie lata to czas eksperymentów, nowych sposobów zaparzania i wypuszczania na rynek ciekawych akcesoriów oraz urządzeń do jej przygotowywania. Na ten moment zainteresowanie wzbudza nitro coffee, która na pierwszy rzut oka wygląda jak jasne piwo. Kawa ta poddawana jest nasyceniu azotem, co w efekcie sprawia, że jest ona delikatna i kremowa, a na jej wierzchu tworzy się pianka. Nitro coffee nalewana jest ze specjalnego kega i podaje się ją często z dodatkiem lodu. Obok nowych rodzajów zaparzania kawy na rynek wkraczają ciekawe sprzęty kawowe. Wydarzenia ostatnich lat sprawiły, że coraz więcej osób wypija kawę u siebie i rzadziej korzysta z kawiarni. Efektem jest wypuszczanie na rynek m.in. luksusowych czajników, ekspresów przelewowych, młynków, precyzyjnych wag, czy pojemników próżniowych do przechowywania ziaren.
Bibliografia:
1.Gardiner C. L., i in., The effect of caffeine on subsequent sleep: A systematic review and meta-analysis, Sleep Medicine Reviews, Volume 69, June 2023, 101764.
2.Gorjanović S. i in., Antioxidant efficiency of polyphenols from coffee and coffee substitutes-electrochemical versus spectrophotometric approach, J Food Sci Technol. 2017 Jul;54(8):2324-2331.
3.Grys A. i in., Ganoderma lucidum – grzyb o cennych właściwościach farmakologicznych, Postępy Fitoterapii 1/2011.
4.Skubel T. i in., Potencjał terapeutyczny Soplówki Jeżowatej (Hericium erinaceus) w zaburzeniach neurologicznych i poznawczych - przegląd piśmiennictwa, Journal of Education, Healthand Sport. 2022;12(9):498-504.
5.Szczepkowski A. i in., Biologia i właściwości lecznicze błyskoporka podkorowego Inonotus obliquus (Fr.) Pilát, Sylwan 157 (3): 223−233, 2013.
